امروز (یعنی 11 مارس و 20 اسفند 1389)، بی شک یک خبر در صدر همه خبرگزاریها قرار گرفت و آنهم زلزله مهیب ژاپن بودزلزله ای به بزرگی 8.9 ریشتر در نزدیکی توکیو که باعث ایجاد سونامی های عظیمی هم در سواحل گردید. مطابق اخباری که فعلاً در رسانه ها منتشر میشود تاکنون حدود 300 جنازه، پیدا شده است. گرچه مطمئناً این عدد افزایش خواهد یافت. اما بی شک، شاهد فاجعه ای انسانی همانند آنچه در بم رخ داد نخواهیم بود. مشخص است بلافاصله این سوال به ذهن متبادر میشود که چرا زلزله 9 ریشتری ژاپن، تلفاتش بسیار کمتر از زلزله 6 ریشتری بم است؟! این نکته هم باید اضافه شود که بیشتر تلفات ژاپن بر اثر سونامی بوده و نه خود زلزله و آوارهای ناشی از خرابی زلزله! این یعنی اینکه ساختمانها در اثر زلزله به اندازه کافی مقاوم هستند و کمتر تخریب شده اند.
اما برای جواب این سؤال یک جواب بدیهی اینست که شرایط و فرهنگ اجرا در ژاپن بسیار متفاوت از ایران است. بعبارت دیگر، هرچه در اینجا هرج و مرج و بی فرهنگی در اجرای منطبق بر آیین نامه ها رواج دارد در ژاپن نظم و قانونگرایی حاکم است. من فکر نمیکنم کسی در این مورد حتی این دو جامعه را با هم قابل مقایسه بداند! (با نهایت تأسف!!!!!)
اما خوب است علاوه براین نکته، متوجه باشیم که این دو زلزله از لحاظ شرایط رخداد هم با هم تفاوتهایی دارند که این موارد تفاوت گاه، میتواند تفاوت در میزان تلفات را توجیه یا رد کند.
یکی از تفاوتهای بارز، عمق متفاوت زلزله ها می باشند این مورد همیشه در ایران و ژاپن با هم متفاوت است. یعنی در ژاپن در عمقهای دورتری، انرژی زمین آزاد میشود که شاید بتوان یکی از دلایل تلفات کمتر را این نکته دانست. برای مقایسه دربم، عمق زلزله 10 کیلومتر و در این زلزله ژاپن حدود 25 کیلومتر است.
با توجه به اینکه زلزله ژاپن 8.9 ریشتری گزارش شده است بنابراین میتوان گفت که انرژی آزاد شده‌ی این زلزله حدود 2800 بار بزرگتر از انرژی آزاد شده‌ی زلزله بم میباشد. این مطلب خود دلیل محکمی است که گندم از گندم بروید و جو از جو!!! اینجاست که میبنیم سازه ای که بر مبنای محاسبات علمی ساخته میشود چقدر متفاوت است از سازه ای که با دهن کجی به اصول علمی برپا میشود.
اطلاعات کلی تر از این دو زلزله را در لینکهای زیر میتوانید مشاهده کنید:
